สมัยนี้ใครๆ ก็อยากหุ่นดี ผิวสวย หน้าใส หรืออย่างน้อยก็อยากดูดีในแบบที่เราพอใจใช่ไหมครับ แต่จะให้ไปเข้ายิม จ้างเทรนเนอร์แพงๆ บางทีงบประมาณก็ไม่ใช่เรื่องเล็ก หรือจะไปคอร์สดูแลผิวพรรณก็ใช้เงินไม่น้อย นั่นแหละครับ จุดที่เทคโนโลยีในมือถือของเราเข้ามามีบทบาทสำคัญมากๆ ผมกำลังพูดถึงบรรดาแอปพลิเคชันเพื่อสุขภาพและความงามดิจิทัล หรือที่หลายคนอาจเรียกง่ายๆ ว่า แอ พ หุ่น ดี ต่างๆ นั่นเองครับ แอปพวกนี้ไม่ได้มีแค่ฟิลเตอร์สวยๆ แต่มันคือธุรกิจขนาดใหญ่ที่มีโมเดลการเงินซับซ้อนไม่เบาเลยทีเดียว
คุณอาจสงสัยว่า แล้ว แอ พ หุ่น ดี เหล่านี้เขาได้เงินจากไหนล่ะ? แหม ก็ไม่ต่างจากธุรกิจอื่นๆ ทั่วไปหรอกครับ รายได้หลักๆ มาจากสองทางคือ โฆษณาที่เด้งขึ้นมาให้เราเห็นบ่อยๆ ตอนใช้งานเวอร์ชันฟรี กับอีกทางคือการสมัครสมาชิกแบบพรีเมียมหรือวีไอพี (VIP) ซึ่งตรงนี้แหละที่น่าสนใจ เพราะเมื่อเราตัดสินใจจ่ายเงินเป็นสมาชิก เราก็จะเข้าถึงฟีเจอร์ขั้นสูงต่างๆ ที่เวอร์ชันฟรีไม่มี แถมยังได้ใช้งานแบบไร้โฆณามากวนใจ บางแอปอย่างพวกแต่งรูป ปรับสัดส่วน อย่าง บอดี้จูนโปร (BodyTune Pro) เนี่ย เวอร์ชันฟรีอาจจะจำกัดจำนวนรูปที่เราเซฟได้ แต่พอจ่ายปุ๊บ ข้อจำกัดนั้นก็หายไปเลย เหมือนปลดล็อกศักยภาพของแอปนั่นแหละครับ
ทีนี้มาดูเรื่องโครงสร้างราคากันบ้างครับ พวก แอ พ หุ่น ดี นี่เขามีตัวเลือกให้เราเลือกจ่ายหลากหลายรูปแบบเลย ตั้งแต่รายสัปดาห์ (Weekly) รายเดือน (Monthly) ไปจนถึงรายปี (Yearly) เลยครับ อย่างแอป บอดี้จูนโปร ที่ยกตัวอย่างไป ถ้าเป็นลูกค้าในสหรัฐอเมริกา ราคาต่อปีอาจจะอยู่ที่ ยี่สิบเก้าจุดเก้าเก้าดอลลาร์สหรัฐ (USD 29.99) รายเดือนอยู่ที่ สี่จุดเก้าเก้าดอลลาร์สหรัฐ (USD 4.99) และรายสัปดาห์ สองจุดเก้าเก้าดอลลาร์สหรัฐ (USD 2.99) นะครับ ซึ่งราคานี้อาจจะแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ แล้วก็จะถูกแปลงเป็นสกุลเงินท้องถิ่นของเราอีกที ตรงนี้เป็นจุดที่ผู้ใช้ต้องระวังนิดนึง เพราะบางทีค่าเงินผันผวน ราคาที่เราเห็นอาจจะไม่ตรงเป๊ะตอนหักเงินจริงก็ได้ครับ
เรื่องที่ต้องอ่านเงื่อนไขให้ดีมากๆ ก็คือการต่ออายุอัตโนมัติ (Auto-renewal) ครับ แอปส่วนใหญ่จะตั้งค่าให้ต่ออายุสมาชิกเราโดยอัตโนมัติถ้าเราไม่เข้าไปยกเลิกก่อนอย่างน้อย ยี่สิบสี่ชั่วโมง (24 ชั่วโมง) ก่อนจะถึงวันหมดอายุรอบปัจจุบัน ซึ่งหลายคนพลาดตรงนี้ แหม่… เผลอๆ ลืมยกเลิกไปแป๊บเดียว เงินก็ถูกหักไปอีกรอบแล้ว บางแอปเขาก็ระบุชัดเจนเลยว่า ถ้าสมัครสมาชิกแล้ว จะไม่สามารถยกเลิกและขอคืนเงินระหว่างช่วงที่ยังใช้งานอยู่ได้นะครับ ส่วนช่วงทดลองใช้ฟรี (Free Trial) ก็เหมือนกัน ส่วนที่ไม่ได้ใช้ก็จะถูกริบไปทันทีที่เรากดซื้อสมาชิกจริงจังครับ
แต่ในแง่ดี แอ พ หุ่น ดี เหล่านี้มีผลกระทบเชิงเศรษฐกิจต่อผู้ใช้ในทางบวกอย่างชัดเจนครับ ลองคิดภาพตามนะครับ ค่าจ้างเทรนเนอร์ส่วนตัว (Personal Trainer) ชั่วโมงหนึ่งก็ไม่เบาเลย บางทีจ่ายเป็นคอร์สก็หลักหมื่นหลักแสนก็มี แอปพวกนี้เข้ามาเป็นทางเลือกที่ถูกกว่ามากๆ เราสามารถเข้าถึงโปรแกรมออกกำลังกาย ตารางควบคุมอาหาร หรือเครื่องมือช่วยแต่งรูป ปรับรูปร่าง ได้ด้วยเงินเพียงหลักร้อยถึงพันกว่าบาทต่อปีเท่านั้นเองครับ อย่างแอปคุมอาหารหรือออกกำลังกายหลายตัวที่มีวิดีโอสอน หรือมีฟีเจอร์ช่วยจัดตาราง วิเคราะห์ข้อมูล เนี่ย ถ้าเรามีวินัยใช้งานตามที่แอปแนะนำจริงจัง ก็เห็นผลลัพธ์ที่ดีได้ไม่ต่างจากการไปยิมหรือจ้างเทรนเนอร์เลย แถมยังประหยัดเวลาและค่าเดินทางไปอีก การที่แอปเหล่านี้ได้รับความนิยมอย่างถล่มทลาย อย่างแอป เฟซแอนด์บอดี้เอดิเตอร์ – เอไอโฟโต้ (Face & Body Editor – AI Photo) ที่มีคนดาวน์โหลดเกิน ห้าสิบล้านครั้ง หรือแอป เพอร์เฟกต์มี – แก้ไขใบหน้า, ร่างกาย (Perfect Me – Face & Body Editor) ที่เกิน สิบล้านครั้ง และแอปแต่งรูปยอดนิยมอย่าง เหมยตู้ (Meitu) ที่มียอดจัดอันดับเป็นแสนๆ เนี่ย มันสะท้อนให้เห็นชัดเจนเลยว่าผู้คนจำนวนมากหันมาพึ่งพาเทคโนโลยีในการดูแลสุขภาพและความงามด้วยตัวเองมากขึ้น เพราะมันสะดวกและคุ้มค่ากว่าทางเลือกแบบเดิมๆ ครับ
อย่างไรก็ตาม อีกเรื่องที่สำคัญไม่แพ้กัน และเป็นประเด็นที่กำลังถูกพูดถึงทั่วโลก นั่นคือเรื่อง ‘ข้อมูลส่วนตัว’ (Personal Data) ครับ แอปพลิเคชันเหล่านี้ โดยเฉพาะพวกที่ต้องมีการสมัครสมาชิกหรือมีการซื้อขายเกิดขึ้น มักจะมีการรวบรวมข้อมูลผู้ใช้จำนวนมาก บางแอป อย่าง เหมยตู้ เอง ก็เคยมีระบุในนโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy) ว่าอาจมีการเก็บรวบรวมข้อมูลทางการเงิน (Financial Data) ของเราด้วย (แม้จะบอกว่าไม่ได้เชื่อมโยงกับตัวตนของเราโดยตรงก็ตาม) นอกจากนี้ยังมีตัวระบุต่างๆ ที่ใช้ติดตามพฤติกรรมการใช้งานของเราด้วย ซึ่งข้อมูลเหล่านี้มีมูลค่าในเชิงธุรกิจ และอาจนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่นได้ เราในฐานะผู้ใช้ก็ต้องตระหนักถึงเรื่องนี้ และอ่านนโยบายความเป็นส่วนตัวให้ละเอียดก่อนตัดสินใจใช้หรือจ่ายเงินนะครับ อย่ามองข้ามเด็ดขาด
สรุปแล้ว แอ พ หุ่น ดี เหล่านี้ก็เหมือนเหรียญสองด้านครับ ด้านหนึ่งคือโอกาสในการดูแลตัวเองให้ดูดีขึ้น มีสุขภาพดีขึ้น ในราคาที่เข้าถึงง่ายกว่าและสะดวกสบายกว่าวิธีแบบเดิมๆ เป็นเทรนด์ที่กำลังเติบโตสูงในยุคดิจิทัลครับ การนำเทคโนโลยีอย่าง เอไอ (AI) เข้ามาช่วยประมวลผล แต่งรูป หรือแนะนำการออกกำลังกาย ยิ่งเพิ่มประสิทธิภาพและความน่าสนใจให้กับแอปเหล่านี้ครับ ส่วนอีกด้านหนึ่งคือความจำเป็นที่เราจะต้องศึกษาข้อมูลให้รอบคอบ ทั้งเรื่องโครงสร้างราคา เงื่อนไขการสมัครสมาชิก การต่ออายุอัตโนมัติ และที่สำคัญมากๆ คือเรื่องความเป็นส่วนตัวของข้อมูลที่เราต้องจ่ายเป็นค่าตอบแทนในการใช้บริการเหล่านี้
ดังนั้น ก่อนจะกดสมัครสมาชิกหรือซื้อฟีเจอร์พิเศษใน แอ พ หุ่น ดี ตัวไหน ลองประเมินตัวเองก่อนครับว่า เรามีวินัยพอที่จะใช้งานแอปนั้นอย่างต่อเนื่องเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ และคุ้มค่ากับเงินที่จ่ายไปหรือไม่ ศึกษาเปรียบเทียบราคาและฟีเจอร์ของแอปต่างๆ อ่านรีวิวจากผู้ใช้คนอื่นๆ และอย่าลืม! สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการทำความเข้าใจเงื่อนไขการสมัครสมาชิกและนโยบายความเป็นส่วนตัวให้ละเอียดถี่ถ้วนนะครับ เพื่อให้เราได้รับประโยชน์สูงสุดจากการใช้เทคโนโลยีเหล่านี้ โดยที่ยังคงบริหารจัดการการเงินส่วนตัวและปกป้องข้อมูลของเราได้อย่างปลอดภัยครับ
⚠️ หากสภาพคล่องทางการเงินของคุณไม่สูงนัก แนะนำให้ประเมินความจำเป็นและเลือกแพ็กเกจที่เหมาะสมก่อนตัดสินใจสมัครสมาชิกนะครับ และอย่าลืมเช็กเรื่องความเป็นส่วนตัวด้วย!
