สวัสดีครับเพื่อนๆ นักลงทุนมือใหม่ หรือใครก็ตามที่กำลังมองๆ ตลาดหุ้น ตลาดอนุพันธ์อยู่แต่ยังไม่กล้าโดดลงไปใน “สนามจริง” เพราะกลัวพลาด กลัวเสียเงินก้อนแรกไปฟรีๆ ผมเข้าใจเลยครับ ความรู้สึกแบบนี้มันเหมือนเราอยากหัดขับรถเป็น แต่ไม่มีถนนโล่งๆ ให้ลองขับ ไม่มีคนคอยแนะนำใกล้ๆ มันดูน่ากลัวไปหมดใช่ไหมล่ะครับ วันนี้ผมในฐานะนักเขียนคอลัมน์การเงินที่คลุกคลีกับเรื่องพวกนี้มานาน จะมาแนะนำตัวช่วยสำคัญที่เปรียบเสมือน “สนามฝึกซ้อม” ชั้นดี ที่จะทำให้คุณคุ้นเคยกับโลกการลงทุน ก่อนจะนำเงินจริงไปเสี่ยง นั่นก็คือ บรรดา เว็บทดลองเทรดหุ้น หรือแพลตฟอร์มบัญชีทดลองต่างๆ นั่นเองครับ

ลองนึกภาพตามนะครับ สมมติว่าคุณอยากลงทุนในตลาดหุ้นไทย หรือจะลองเก็งกำไรในตลาดอนุพันธ์ (Derivative Market ตลาดอนุพันธ์) (ที่เขาเทรดพวกฟิวเจอร์สอะไรพวกนี้กัน) แต่ไม่เคยแม้แต่จะเปิดแอปพลิเคชันซื้อขายจริง ไม่รู้ด้วยซ้ำว่าต้องกดตรงไหน ซื้อขายยังไง เห็นตัวเลขวิ่งไปมาก็เริ่มตาลายแล้ว นี่แหละครับคือจุดที่ เว็บทดลองเทรดหุ้น เข้ามามีบทบาทสำคัญมาก มันคือการจำลองสภาพแวดล้อมการซื้อขายจริงเป๊ะๆ (อาจจะมีข้อมูลหน่วงเวลาบ้างเล็กน้อย อย่างของตลาดหลักทรัพย์ฯ เองก็หน่วงประมาณ 5 นาที) แต่สิ่งสำคัญคือคุณจะได้ “เงินจำลอง” มาใช้ ไม่ใช่เงินจริงๆ ของคุณสักบาทเดียว
ตัวอย่างที่เด่นชัดและเป็นที่รู้จักในหมู่นักลงทุนไทยก็คือ Streaming Click2Win ครับ อันนี้พัฒนาโดยตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยร่วมกับ Settrade.com ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มหลักที่โบรกเกอร์ส่วนใหญ่ใช้ในการซื้อขายจริงเลยนะ ดังนั้น การได้มาลองใช้ Streaming Click2Win ก็เท่ากับว่าคุณกำลังฝึกกับเครื่องมือที่จะต้องใช้จริงๆ ในอนาคตเลยล่ะครับ เขาให้เงินจำลองมาตั้งเยอะแน่ะครับ มีทั้งส่วนของหุ้นให้ 5 ล้านบาท และส่วนของอนุพันธ์ (TFEX) อีก 5 ล้านบาท รวมเป็น 10 ล้านบาทให้คุณได้ลองบริหารจัดการพอร์ต ลองซื้อ ลองขาย แบบไม่ต้องกลัวเจ็บตัวเลยล่ะ อยากซื้อหุ้นตัวไหน อยากลองเปิดสถานะในอนุพันธ์ตัวไหน ทำได้เต็มที่เลยครับ รหัส PIN สำหรับส่งคำสั่งซื้อขายในระบบจำลองนี้ก็ง่ายๆ เลยคือ 000000 (ศูนย์หกตัว)

การได้ใช้ เว็บทดลองเทรดหุ้น แบบนี้มันมีประโยชน์มหาศาลเลยนะ อย่างแรกเลยคือ ลดความเสี่ยงการขาดทุนในช่วง “หัดใหม่” เพราะเงินที่ใช้ไม่ใช่เงินจริง ต่อมาคือ มันช่วยให้คุณคุ้นเคยกับระบบการส่งคำสั่งซื้อขาย หน้าตาแอปพลิเคชัน ฟังก์ชันต่างๆ เช่น ดูกราฟ ดูข้อมูลบริษัท ซึ่งถ้าคุณไม่คุ้นเคย แล้วไปใช้เงินจริงเทรด อาจจะกดผิดกดถูก หรือพลาดโอกาสดีๆ ไปได้ครับ นอกจากนี้ยังช่วยให้คุณได้ลอง “บริหารเงินลงทุน” (Money Management) ด้วยเงินจำลอง 10 ล้านบาทที่ได้มา ลองจัดพอร์ตดูว่าถ้าแบ่งเงินไปลงทุนในหุ้นกลุ่มนี้เท่าไหร่ ในอนุพันธ์เท่าไหร่ แล้วผลเป็นยังไง มันเหมือนเราได้ลองวางแผนการเงินส่วนตัวในโลกการลงทุนเลยครับ
สิ่งที่เจ๋งอีกอย่างคือ การได้ลอง “ทดสอบกลยุทธ์” การเทรดต่างๆ ครับ บางคนอาจจะอ่านหนังสือมาเยอะ เรียนคอร์สมาแยะ ได้กลยุทธ์มาเพียบเลย แต่ไม่รู้จะลองใช้กับอะไรดี การใช้ เว็บทดลองเทรดหุ้น นี่แหละคือคำตอบ คุณสามารถลองใช้กลยุทธ์ที่คุณเรียนรู้มา เช่น การเก็งกำไรระยะสั้น การลงทุนระยะยาว การใช้เครื่องมือต่างๆ ในการดูกราฟ หรือแม้แต่การลองใช้กลยุทธ์ป้องกันความเสี่ยง (Hedging) ในตลาดอนุพันธ์ แล้วดูว่าผลลัพธ์เป็นยังไง ถ้ามันเวิร์ค ก็ค่อยนำไปปรับใช้กับเงินจริง ถ้ามันไม่เวิร์ค ก็แค่เสียเงินจำลองไป ไม่มีอะไรต้องกังวล แล้วเราก็ได้เรียนรู้ข้อผิดพลาดเพื่อไปปรับปรุงกลยุทธ์ให้ดีขึ้นเรื่อยๆ ครับ
แพลตฟอร์มจำลองแบบ Streaming Click2Win เขาใจดีมากๆ ด้วยนะ คือเราสามารถเข้าใช้งานได้ง่ายๆ ผ่านบัญชี Facebook (แต่ล่าสุดเขาปรับปรุงไปเมื่อ 3 ก.ค. 2567 ยกเลิกการใช้ Facebook แล้วนะ ต้องใช้ Line, Gmail หรือบัญชี SET Member แทน) ใช้งานได้ไม่จำกัดชั่วโมง ไม่จำกัดครั้ง ฝึกได้เรื่อยๆ จนกว่าจะมั่นใจครับ แต่มีข้อควรรู้นิดนึงคือ ระบบพอร์ตโฟลิโอและคะแนนสะสมของคุณใน Streaming Click2Win จะถูกรีเซ็ตและลบข้อมูลเก่าทุกๆ 3 เดือนนะครับ จะเริ่มใหม่พร้อมกันหมดในวันที่ 1 เมษายน, 1 กรกฎาคม, 1 ตุลาคม, และ 1 มกราคม ของทุกปี เหมือนเป็นการเริ่มรอบการฝึกใหม่นั่นเองครับ
แน่นอนว่าไม่ใช่แค่แพลตฟอร์มของตลาดหลักทรัพย์ฯ เท่านั้นนะครับ แพลตฟอร์มซื้อขายของบริษัทหลักทรัพย์ หรือโบรกเกอร์หลายๆ แห่ง รวมถึงแพลตฟอร์มระหว่างประเทศที่ให้บริการเทรดสินทรัพย์อื่นๆ เช่น Forex ก็มักจะมี “บัญชีทดลอง” หรือ “Demo Account” ให้บริการฟรีเช่นกัน หลักการก็คล้ายๆ กันเลยครับ คือมีเงินเสมือนให้ใช้ ฝึกเทรดในสภาพตลาดจริง (อาจจะเรียลไทม์กว่า หรือหน่วงเวลาน้อยกว่า) เพื่อให้ผู้ใช้คุ้นเคยกับระบบ ทดสอบกลยุทธ์ และสร้างความมั่นใจก่อนเปิดบัญชีจริงและใช้เงินจริง การเลือก โปรแกรมฝึกเทรด ที่ดีควรจะให้ข้อมูลตลาดที่อัปเดตใกล้เคียงกับเวลาจริงที่สุด มีฟังก์ชันการใช้งานครบถ้วนเหมือนบัญชีจริง และมีเงินจำลองที่ยืดหยุ่นพอให้เราได้ลองบริหารจัดการเงินทุนขนาดต่างๆ ครับ

แต่ทีนี้ หลังจากที่เราฝึกซ้อมใน เว็บทดลองเทรดหุ้น จนมั่นใจแล้ว ถึงเวลาจะไป “สนามจริง” สิ่งที่สำคัญมากๆ ที่ทุกคนต้องจำให้ขึ้นใจ และนี่เป็นข้อความเตือนที่จริงจังมากๆ นะครับ แม้แต่บริษัทหลักทรัพย์ที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต. (สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์) อย่างเช่น บริษัทหลักทรัพย์ วีบูลล์ (ประเทศไทย) จำกัด เองก็เน้นย้ำเสมอว่า “การลงทุนมีความเสี่ยง ผู้ลงทุนอาจสูญเสียเงินลงทุนทั้งจำนวนและ/หรือเงินลงทุนเริ่มแรก” และ “การลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความซับซ้อน เช่น สัญญาซื้อขายส่วนต่าง (CFD) และการซื้อขายด้วยมาร์จิ้น (Margin) มีความเสี่ยงสูงที่จะขาดทุนมากกว่าเงินลงทุนเดิม” นี่ไม่ใช่แค่คำพูดสวยหรู แต่คือความจริงของโลกการลงทุนครับ
ผลการดำเนินงานในอดีตของสินทรัพย์ใดๆ ก็ตาม ไม่สามารถใช้เป็นเครื่องยืนยันหรือรับประกันผลตอบแทนในอนาคตได้เลยนะครับ สภาพตลาดเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา สิ่งที่เคยทำกำไรในอดีตอาจจะไม่ได้เป็นแบบนั้นอีกแล้วในอนาคต ดังนั้น การที่เราฝึกซ้อมใน เว็บทดลองเทรดหุ้น จนชำนาญแล้ว ก็ไม่ได้หมายความว่าพอไปใช้เงินจริงแล้วจะไม่มีความเสี่ยงเลย ความเสี่ยงยังมีอยู่เสมอ และเราในฐานะนักลงทุนจะต้องเป็นผู้ที่พิจารณาและรับผิดชอบต่อการตัดสินใจลงทุนของเราเองอย่างรอบคอบที่สุดครับ
ก่อนจะตัดสินใจลงทุนด้วยเงินจริง ไม่ว่าจะผ่านแพลตฟอร์มไหน หรือในสินทรัพย์อะไรก็ตาม แนะนำมากๆ ว่าให้ทำความเข้าใจลักษณะและความเสี่ยงของสินทรัพย์นั้นๆ อย่างละเอียด ถามตัวเองว่าวัตถุประสงค์ในการลงทุนของเราคืออะไร เรายอมรับความเสี่ยงได้แค่ไหน และเงินที่เราจะนำมาลงทุนนั้น เป็นเงินที่เราพร้อมจะสูญเสียไปได้หรือไม่ ถ้ายังไม่แน่ใจ การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการเงิน หรือผู้แนะนำการลงทุนที่ได้รับใบอนุญาต ก็เป็นทางเลือกที่ดีมากๆ ครับ
สรุปแล้ว เว็บทดลองเทรดหุ้น หรือบัญชีทดลองเทรด คือเครื่องมือที่ทรงพลังและจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับนักลงทุนมือใหม่ มันคือโรงเรียนสอนขับรถในสนามปิด ที่ให้คุณได้ฝึกฝนทักษะ ทำความคุ้นเคยกับเครื่องมือ ลองผิดลองถูกกับกลยุทธ์ต่างๆ โดยไม่ต้องเสียเงินจริง ฝึกบริหารเงินจำลอง ฝึกจัดการพอร์ตโฟลิโอ สร้างความมั่นใจให้ตัวเอง ก่อนที่จะก้าวออกไปสู่โลกการลงทุนจริงที่เต็มไปด้วยโอกาสและความท้าทาย แต่จำไว้เสมอว่า แม้จะฝึกมาอย่างดีแล้ว การลงทุนจริงก็ยังมีความเสี่ยงอยู่เสมอ ใช้เครื่องมือฝึกฝนนี้ให้เต็มที่ เรียนรู้จากมันให้มากที่สุด และเมื่อถึงเวลาลงสนามจริง ก็จงใช้ความรู้ ประสบการณ์ และความรอบคอบทั้งหมดที่คุณมี ในการตัดสินใจลงทุนของคุณเองนะครับ ขอให้ทุกคนโชคดีกับการเดินทางในโลกการลงทุนครับ!