คุณผู้อ่านที่รักครับ เคยสงสัยไหมว่า ไอ้เรื่อง “หุ้น” (Stock) ที่ได้ยินคนพูดถึงกันบ่อยๆ เนี่ย มันคืออะไรกันแน่ แล้วไอ้พวกที่เรียกว่า นักเล่นหุ้น (Stock Trader) เขาทำอะไรกัน ทำไมบางคนรวยเอ๊า รวยเอา บางคนก็… เงียบๆ ไปเลย
เรื่องการลงทุนในหุ้น ฟังดูอาจจะซับซ้อน เหมือนเป็นโลกอีกใบที่เราไม่คุ้นเคย แต่เอาเข้าจริง ถ้าลองมองดีๆ มันก็เหมือนกับการทำธุรกิจเล็กๆ นี่แหละครับ เพียงแต่เราไม่ได้ลงมือทำเองทุกอย่าง เราแค่เลือกลงทุนในบริษัทที่เราเชื่อว่าดีและจะเติบโตต่อไปได้
ก่อนจะกระโดดลงสนามไปเป็น นักเล่นหุ้น เต็มตัว คำถามแรกที่คุณควรตอบตัวเองให้ได้เลยคือ “คุณกำลังลงทุนไปเพื่ออะไร?” ใช่ครับ! เหมือนเวลาเราจะเดินทางไปไหนสักแห่ง เราต้องรู้จุดหมายปลายทางก่อน จะเก็บเงินไว้ใช้ตอนเกษียณ? อยากต่อยอดเงินออมให้งอกเงย? หรือแค่อยากมีเงินใช้จ่ายเพิ่มขึ้น? เป้าหมายนี่แหละครับจะเป็นเข็มทิศนำทางให้เราเลือกวิธีการลงทุนที่เหมาะสมกับตัวเอง
เมื่อรู้เป้าหมายแล้ว ทีนี้ก็มาถึงเรื่องการทำความรู้จัก “ตัวเอง” ในฐานะ นักเล่นหุ้น ครับ เพราะใช่ว่าทุกคนจะใช้วิธีเดียวกันหมดนะ ในตลาดหุ้นมีสไตล์การลงทุนที่หลากหลายมากๆ เหมือนคนขับรถที่มีทั้งสายซิ่ง สายชิลล์ สายประหยัดน้ำมัน
มีอยู่หลายแบบที่เราเห็นกันบ่อยๆ ครับ ลองมาดูกันคร่าวๆ ว่าคุณน่าจะเหมาะกับแบบไหน:
* นักลงทุนสายปัจจัยพื้นฐาน (VI – Value Investor): พวกนี้มองว่าการซื้อหุ้นคือการซื้อ “กิจการ” เลยนะ เขาจะศึกษาบริษัทอย่างละเอียด ดูงบการเงิน ดูธุรกิจ ว่ามีอนาคตไหม แล้วประเมินว่าราคาหุ้นจริงๆ ควรจะเป็นเท่าไหร่ (ภาษาเทคนิคเรียกว่ามูลค่าที่แท้จริง – Undervalued) ถ้าเห็นว่าราคาตลาดต่ำกว่ามูลค่าที่ควรจะเป็นมากๆ เขาจะซื้อตุนไว้ รอวันที่พื้นฐานของบริษัทดีขึ้นแล้วราคาก็จะวิ่งตามไปเอง พวกนี้ใจเย็นมาก ถือหุ้นกันเป็นปีๆ หรือเป็นสิบๆ ปี ถ้าพื้นฐานยังดีอยู่ ตัวอย่างนักลงทุนสายนี้ที่ดังระดับโลกก็เช่น คุณปู่วอร์เรน บัฟเฟต์ ไงล่ะครับ
* นักลงทุนสายเทคนิค: กลุ่มนี้จะต่างออกไปเลย เขาไม่ค่อยสนว่าบริษัททำธุรกิจอะไร จะมีกำไรเท่าไหร่ แต่เชื่อว่า “ทุกอย่างที่ควรรู้ สะท้อนอยู่ในราคาหุ้นหมดแล้ว” เขาจะดูกราฟราคาหุ้นเป็นหลัก ใช้เครื่องมือทางสถิติ (Indicator) ต่างๆ เช่น เส้นค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ (EMA), MACD, RSI หรือดูปริมาณการซื้อขาย (Trading Volume) และกระแสเงิน (Fund Flow) เพื่อหา “จังหวะ” ซื้อขายระยะสั้นถึงกลาง เน้นซื้อหุ้นที่มีแนวโน้มราคาเป็นขาขึ้น และขายออกเมื่อเห็นสัญญาณว่าแนวโน้มกำลังจะเปลี่ยน
* นักลงทุนสายผสมผสาน (Hybrid): ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าผสม คือเอาข้อดีของทั้งสองแบบมารวมกัน เขาจะใช้ปัจจัยพื้นฐานในการคัดเลือกหุ้นดีๆ ที่มีแนวโน้มเติบโต มีกำไรดี (เช่น ดูกำไรต่อหุ้น – EPS) บริษัทเป็นผู้นำในอุตสาหกรรม หรือมีนักลงทุนสถาบันสนใจ จากนั้นก็ใช้เครื่องมือทางเทคนิคในการหาจังหวะเข้าซื้อในราคาที่เหมาะสม หรือจังหวะในการขายทำกำไรเมื่อถึงเวลา แบบนี้เหมือนมีทั้งแผนที่เดินทางที่ดี (ปัจจัยพื้นฐาน) และรู้จักเลือกเวลาออกเดินทางที่เหมาะสม (ปัจจัยเทคนิค)
* นักลงทุนสายออมแบบ DCA (Passive Investment): อันนี้เหมาะมากๆ สำหรับคนที่ไม่ค่อยมีเวลาติดตามตลาด แต่มีวินัยในการออม DCA ย่อมาจาก Dollar-Cost Averaging หลักการคือการลงทุนด้วยจำนวนเงินเท่าๆ กันอย่างสม่ำเสมอ อาจจะทุกเดือน หรือทุกไตรมาส โดยไม่สนใจว่าตอนนั้นราคาหุ้นจะขึ้นหรือลง วิธีนี้ช่วยเฉลี่ยต้นทุนให้เราได้ราคาที่เหมาะสมในระยะยาว และสร้างวินัยในการลงทุนที่ดีเยี่ยม
* นักลงทุนสายตามกระแส: กลุ่มนี้คือคนที่อันตรายที่สุด! ซื้อขายหุ้นตามข่าวลือ ตามที่เพื่อนบอก ตามที่ได้ยินมา หรือเห็นคนดังพูดถึง โดยไม่มีการวิเคราะห์ด้วยตัวเองเลย การลงทุนแบบนี้เหมือนการพนัน โอกาสประสบความสำเร็จในระยะยาวต่ำมากๆ และมักจะจบลงด้วยความผิดหวัง
เมื่อรู้จักตัวเองและสไตล์ที่เป็นไปได้แล้ว ทีนี้มาดูขั้นตอนพื้นฐานสำหรับมือใหม่หัดเป็น นักเล่นหุ้น กันบ้างครับ ไม่ต้องกลัวว่าจะยากเกินไปนะ แค่ค่อยๆ เรียนรู้ไปทีละขั้น
อย่างแรกเลยคือ “ศึกษาข้อมูล” ทำความเข้าใจว่าหุ้นคืออะไร มีกี่ประเภท (เช่น หุ้นสามัญ, หุ้นบุริมสิทธิ) ตลาดหุ้นทำงานยังไง เราจะซื้อขายได้ยังไง ซึ่งตอนนี้ง่ายมากๆ เพราะมีแพลตฟอร์มซื้อขายออนไลน์เยอะแยะไปหมด
จากนั้นก็ “กำหนดงบประมาณ” ที่จะลงทุน เงินก้อนนี้ควรเป็นเงินเย็นๆ นะครับ คือเงินที่เรามั่นใจว่าจะยังไม่จำเป็นต้องใช้ในอีกนานพอสมควร อย่าเอาก้อนสุดท้ายมาลงทุนเด็ดขาด และสำหรับมือใหม่ แนะนำให้ “เริ่มต้นด้วยเงินจำนวนน้อย” ก่อนครับ เพื่อเรียนรู้ ลองผิดลองถูก โดยที่ไม่ต้องแบกรับความเสี่ยงสูงเกินไป
หัวใจสำคัญอีกอย่างคือการ “บริหารความเสี่ยง” การลงทุนมีความเสี่ยงเสมอ ทั้งโอกาสได้กำไรและขาดทุน ซึ่งความเสี่ยงนี้มาจากหลายปัจจัย เช่น ภาวะเศรษฐกิจโดยรวม, ภาวะเงินเฟ้อ, อัตราดอกเบี้ย หรือสถานการณ์ของบริษัทที่เราลงทุนเอง
เทคนิคสำคัญในการบริหารความเสี่ยงคือ “กระจายความเสี่ยง” ครับ อย่าลงทุนในหุ้นตัวเดียวทั้งหมด หรือในกลุ่มอุตสาหกรรมเดียว ลองแบ่งเงินไปลงทุนในหุ้นหลายๆ ตัว หลากอุตสาหกรรม หรืออาจจะลงทุนผ่านกองทุนรวม ที่มีผู้จัดการกองทุนมืออาชีพคอยดูแลและกระจายการลงทุนให้เรา การมี “พอร์ตหุ้น” (Portfolio) ที่มีการกระจายความเสี่ยงที่ดี จะช่วยลดโอกาสที่เราจะเสียหายหนักๆ หากหุ้นบางตัวในพอร์ตมีปัญหา
นอกเหนือจากเรื่องตัวเลขและข้อมูลแล้ว “ใจเย็น มีวินัย” เป็นคุณสมบัติที่ นักเล่นหุ้น ทุกคนควรมีครับ ตลาดหุ้นมักจะผันผวน ขึ้นๆ ลงๆ ตามข่าวสารหรืออารมณ์ของผู้คน ถ้าเราใจร้อน ตื่นตกใจง่าย หรือตัดสินใจตามอารมณ์ แทนที่จะทำตามแผนที่วางไว้ ก็มีโอกาสพลาดได้ง่ายๆ การควบคุมอารมณ์และทำตามแผนที่วางไว้อย่างมีวินัยเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง
ทีนี้มาถึงเรื่องสำคัญที่ต้อง “ระวัง” ให้มาก การลงทุนทุกรูปแบบมีความเสี่ยงอยู่แล้วครับ ผู้ลงทุนต้องศึกษาทำความเข้าใจก่อนตัดสินใจเสมอ โดยเฉพาะในยุคที่มีแพลตฟอร์มการลงทุนออนไลน์เกิดขึ้นมากมาย
บางแพลตฟอร์ม เช่น แพลตฟอร์มที่เกี่ยวกับการระดมทุนแบบคราวด์ฟันดิง (Crowdfunding) ที่เปิดให้เราลงทุนในหุ้นกู้ของบริษัทต่างๆ สิ่งที่ต้องทำความเข้าใจให้ชัดเจนคือ “แพลตฟอร์มเหล่านี้เป็นเพียงตัวกลาง” ครับ เขาอำนวยความสะดวกในการจับคู่ระหว่างผู้ลงทุนกับบริษัทที่ต้องการเงินทุน เขาไม่ได้ให้คำปรึกษา ไม่รับรอง หรือรับประกันอะไรเลย
ถ้าบริษัทที่เราลงทุนไปมีปัญหา ไม่สามารถชำระคืนเงินต้นหรือดอกเบี้ยได้ “ความเสี่ยงในการผิดนัดชำระหนี้เป็นความรับผิดชอบของนักลงทุนเองเท่านั้น” หน่วยงานภาครัฐที่ดูแลตลาดก็ไม่ได้เข้ามารับผิดชอบตรงนี้ด้วยนะครับ ดังนั้น นักเล่นหุ้น ที่ยังไม่เข้าใจความเสี่ยงประเภทนี้ หรือไม่มีประสบการณ์ ไม่ควรเข้าไปใช้บริการแพลตฟอร์มเหล่านี้โดยเด็ดขาดครับ เงินลงทุนที่เราเห็นอยู่ในบัญชีแพลตฟอร์มนั้น ไม่ใช่เงินฝากที่ได้รับการคุ้มครอง เหมือนเงินในธนาคารนะ
นอกจากนี้ เวลาใช้บริการแพลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ ต้อง “ศึกษาและทำความเข้าใจข้อมูล เงื่อนไข และข้อกำหนดทางกฎหมายอย่างละเอียด” การให้ความยินยอมต่างๆ ต้องอ่านให้ดี เพราะผู้ดูแลระบบอาจเข้าถึง จัดการ หรือใช้ข้อมูลส่วนบุคคลของเราได้ตามเงื่อนไขที่เรายอมรับไปแล้ว
สำหรับมือใหม่ที่อยากเริ่มต้นเรียนรู้อย่างจริงจัง ไม่รู้จะเริ่มตรงไหนดี “ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET)” มีแหล่งเรียนรู้ดีๆ ให้ครับ เขามีหลักสูตร e-learning ออนไลน์ให้เรียนฟรีเลยนะ เนื้อหาก็ครอบคลุมตั้งแต่พื้นฐานมากๆ เช่น “ห้องเรียนนักลงทุน 24 ชั่วโมง : มือใหม่ลงทุนหุ้น” หรือ “ลงทุนหุ้นฉบับมือใหม่” ที่จะสอนเรื่องพื้นฐาน ผลตอบแทน ความเสี่ยง วิธีวิเคราะห์ วิธีซื้อขาย (ผ่านโปรแกรมอย่าง Settrade Streaming) และสิทธิของผู้ถือหุ้น ไปจนถึงหลักสูตรที่ช่วยปรับวิธีคิด หรือ Mindset ให้เราเป็น นักเล่นหุ้น ที่ประสบความสำเร็จในระยะยาว
สรุปแล้ว การเป็น นักเล่นหุ้น ไม่ใช่เรื่องของโชคลาภ แต่เป็นการเดินทางที่ต้องใช้ความรู้ ความเข้าใจ การวางแผน และที่สำคัญคือ “วินัย” และ “ความอดทน”
ถ้าคุณเป็นมือใหม่ อย่าเพิ่งท้อนะครับ เริ่มต้นจากเล็กๆ น้อยๆ ศึกษาหาความรู้จากแหล่งที่น่าเชื่อถือ (อย่างเช่นหลักสูตรจากตลาดหลักทรัพย์ฯ) ทำความเข้าใจว่าตัวเองเป็นนักลงทุนสไตล์ไหน กำหนดเป้าหมายให้ชัดเจน และบริหารความเสี่ยงให้เป็น
จำไว้เสมอว่า “การลงทุนมีความเสี่ยง” ก่อนตัดสินใจลงทุนในสินทรัพย์ใดๆ ต้องทำความเข้าใจลักษณะของสินทรัพย์นั้นๆ และเงื่อนไขผลตอบแทนอย่างละเอียดถี่ถ้วน หากไม่เข้าใจ หรือยังรู้สึกไม่มั่นใจ อย่าเพิ่งลงทุนนะครับ การศึกษาและเตรียมพร้อมคือเกราะป้องกันที่ดีที่สุดสำหรับ นักเล่นหุ้น ทุกคนครับ
⚠️ คำเตือน: การลงทุนในหลักทรัพย์มีความเสี่ยง ผู้ลงทุนควรศึกษาข้อมูลให้รอบคอบก่อนตัดสินใจลงทุน
