เคยสงสัยไหมครับว่า เวลาเพื่อนๆ หรือคนรอบตัวพูดถึงเรื่อง “หุ้น” เขาหมายถึงอะไรกันแน่? หรือเวลาเห็นข่าวเศรษฐกิจตัวแดงๆ หรือเขียวๆ บนหน้าจอทีวี มันเกี่ยวข้องกับชีวิตเรายังไง? ถ้าคำถามเหล่านี้เคยแวบเข้ามาในหัวคุณ ยินดีด้วยครับ คุณกำลังเดินทางเข้าสู่โลกของการลงทุนที่น่าตื่นเต้นอย่างหนึ่ง นั่นก็คือ การลงทุนในหุ้น
บทความนี้ ผมในฐานะเพื่อนนักเล่าเรื่องการเงิน จะพาคุณไปทำความรู้จักกับสิ่งที่เราเรียกว่า stock คือ อะไรกันแน่ ทำไมคนถึงสนใจมันนักหนา แล้วมันให้ผลตอบแทนอะไรกับเราบ้าง ไม่ต้องกลัวคำศัพท์ยากๆ นะครับ เราจะคุยกันแบบสบายๆ เหมือนนั่งจิบกาแฟคุยกัน
stock คือ อะไร? การเป็นเจ้าของธุรกิจตัวเล็กๆ
ลองนึกภาพง่ายๆ นะครับ สมมติมีร้านขนมปังอร่อยมากๆ ร้านหนึ่ง ชื่อ “ร้านขนมปังอร่อย จำกัด” ตอนแรกเป็นของคนๆ เดียว แต่พอธุรกิจเริ่มดี อยากขยายสาขาให้ใหญ่ขึ้น ต้องใช้เงินทุนเยอะๆ เจ้าของร้านก็เลยคิดว่า “งั้นเรามา ‘แบ่งความเป็นเจ้าของ’ ให้คนอื่นมาร่วมลงทุนด้วยดีกว่า”
stock คือ ส่วนแบ่งเล็กๆ ของ “ความเป็นเจ้าของ” ในบริษัทนั้นๆ ครับ เมื่อคุณซื้อหุ้นของบริษัทไหนก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นบริษัทใหญ่โตอย่าง ปตท. หรือ ธนาคารกรุงเทพ ที่จดทะเบียนอยู่ใน ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย คุณก็กลายเป็น “เจ้าของร่วม” เล็กๆ ของบริษัทนั้นทันทีครับ
ใช่แล้วครับ การที่เราซื้อหุ้นของบริษัทที่เราเห็นป้ายชื่ออยู่ทั่วไปบนท้องถนน หรือใช้บริการอยู่ทุกวัน นั่นหมายความว่า เรากำลังเป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจนั้นๆ ซึ่งแตกต่างจากการที่เราแค่ไปซื้อสินค้าหรือบริการของเขา
ซื้อหุ้นแล้วได้อะไร? ผลตอบแทนสองทางที่ต้องรู้จัก
เมื่อเราเป็นเจ้าของร่วมแล้ว แน่นอนว่าเราก็ย่อมคาดหวังผลตอบแทนใช่ไหมครับ ผลตอบแทนหลักๆ จากการลงทุนใน stock คือ มีอยู่ 2 แบบครับ ที่นักลงทุนส่วนใหญ่ให้ความสนใจ:
1. เงินปันผล (Dividend): คิดง่ายๆ คือ “ส่วนแบ่งกำไร” นั่นแหละครับ เวลาบริษัทมีผลกำไรดีๆ และคณะกรรมการบริษัทเห็นสมควร ก็จะมีการ “แบ่งกำไร” ก้อนหนึ่งออกมา แล้วจ่ายคืนให้กับผู้ถือหุ้นทุกคนตามสัดส่วนที่เราถืออยู่ เหมือนเจ้าของร้านขนมปังแบ่งกำไรให้คนที่ร่วมลงทุนด้วยนั่นเองครับ
* เงินปันผลมักจะเจอในบริษัทที่มีความมั่นคง มีกระแสเงินสดดี จ่ายสม่ำเสมอ
* โดยทั่วไป บริษัทไทยมักจะจ่ายปีละ 1-4 ครั้ง ขึ้นอยู่กับนโยบาย
* ผลตอบแทนจากเงินปันผลมักจะอยู่ประมาณ 3-6% ต่อปี แต่อาจมีขึ้นมีลงได้นะครับ ไม่ใช่ตัวเลขตายตัว
* ข้อควรทราบ: เงินปันผลที่เราได้รับจะถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย 10% ครับ
* เหมาะกับใคร: คนที่ต้องการรายได้เข้ามาสม่ำเสมอ ต้องการลงทุนระยะยาว เน้นความมั่นคง
2. ส่วนต่างราคา (Capital Gain): นี่คืออีกแบบที่หลายคนชอบ คือ “กำไรจากการซื้อมาขายไป” ครับ
* สมมติคุณซื้อหุ้นตัวหนึ่งมาในราคา 10 บาทต่อหุ้น แล้วต่อมาบริษัทมีผลประกอบการดี มีข่าวดีต่างๆ ทำให้ราคาหุ้นปรับตัวขึ้นไปเป็น 12 บาทต่อหุ้น
* ถ้าคุณตัดสินใจขายหุ้นที่ราคา 12 บาท คุณก็จะได้กำไรส่วนต่าง 2 บาทต่อหุ้น นี่แหละคือ Capital Gain
* ส่วนต่างราคามักจะพบในหุ้นของบริษัทที่กำลังเติบโตสูง (Growth Stock) ซึ่งราคาหุ้นมีโอกาสพุ่งขึ้นแรงๆ
* ข้อดี: กำไรจากส่วนต่างราคา *ไม่ต้องเสียภาษี* ครับ!
* ข้อควรรู้: การจะได้ส่วนต่างราคาที่ดี ต้องอาศัยการวิเคราะห์และประเมินมูลค่าหุ้นค่อนข้างมาก และมีความเสี่ยงสูงกว่าเงินปันผล เพราะราคาหุ้นอาจจะไม่ขึ้น หรืออาจจะตกลงก็ได้
* เหมาะกับใคร: คนที่ต้องการผลตอบแทนที่สูงขึ้น กล้าเสี่ยงในระดับหนึ่ง พร้อมที่จะติดตามข่าวสารและวิเคราะห์ข้อมูล
สรุปแล้ว ในโลกของ stock คือ การลงทุนที่เรามีโอกาสได้รับผลตอบแทนทั้งในรูปแบบของเงินสดที่บริษัทจ่ายให้ (เงินปันผล) และกำไรที่ได้จากการที่ราคาหุ้นปรับตัวสูงขึ้น (ส่วนต่างราคา) เราสามารถเลือกได้ว่าจะเน้นทางไหน หรือผสมผสานกันก็ได้ครับ ขึ้นอยู่กับเป้าหมายและความเสี่ยงที่เรายอมรับได้
หุ้นกับการลงทุนทางเลือกอื่นๆ: วางหุ้นไว้ตรงไหนในแผนการเงิน?
แน่นอนว่า การลงทุนไม่ได้มีแค่หุ้นอย่างเดียวนะครับ ในชีวิตจริงเรามีทางเลือกอีกมากมาย แล้วหุ้นอยู่ตรงไหนในแผนที่การเงินของเราล่ะ? ลองมาเปรียบเทียบง่ายๆ กับทางเลือกอื่นๆ ที่คุ้นเคยกันดี ตามข้อมูลที่ได้จาก ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย และแหล่งข้อมูลอื่นๆ นะครับ:
* เงินฝาก: เงินฝากออมทรัพย์ เงินฝากประจำในธนาคาร เป็นอะไรที่คุ้นเคยที่สุด ความเสี่ยงต่ำที่สุด (แทบไม่มี ถ้าธนาคารมั่นคง) แต่ ผลตอบแทนก็ต่ำที่สุด เช่นกัน เหมือนเราแค่ฝากเงินไว้ให้ปลอดภัย
* ตราสารหนี้: พวกพันธบัตรรัฐบาล หุ้นกู้บริษัทเอกชน พวกนี้คือการที่เรา “ให้บริษัทหรือรัฐบาลกู้ยืมเงิน” แล้วเขาจะจ่ายดอกเบี้ยคืนให้เราตามกำหนด มี ความเสี่ยงสูงกว่าเงินฝากเล็กน้อย แต่ก็ยัง ต่ำกว่าหุ้น และให้ ผลตอบแทนสูงกว่าเงินฝาก
* หุ้น (stock คือ การเป็นเจ้าของ): อย่างที่เราคุยกันไปแล้ว ความเสี่ยงสูงกว่าเงินฝากและตราสารหนี้ เพราะราคาหุ้นผันผวนขึ้นลงได้ตามผลประกอบการ ข่าวสาร และภาวะเศรษฐกิจ แต่ก็มี โอกาสให้ผลตอบแทนที่สูงกว่า สองอย่างแรกมากเช่นกัน ทั้งจากเงินปันผลและส่วนต่างราคา
* อนุพันธ์: เช่น ฟิวเจอร์ส ออปชัน Warrant หรือ DW พวกนี้คือสัญญาซื้อขายล่วงหน้า หรือสิทธิในการซื้อ/ขายสินทรัพย์อ้างอิง เป็นเครื่องมือที่มีความซับซ้อนและ ความเสี่ยงสูงที่สุด แต่ถ้าคาดการณ์ถูกก็ มีโอกาสทำกำไรได้มหาศาล ในระยะเวลาอันสั้น
* การลงทุนทางเลือกอื่นๆ: ทองคำ (มักถูกมองว่าเป็นสินทรัพย์ปลอดภัย), อสังหาริมทรัพย์ (ที่ดิน บ้าน คอนโด) พวกนี้ก็มีความเสี่ยงและผลตอบแทนที่แตกต่างกันไป มีปัจจัยเฉพาะตัวที่ต้องศึกษา
จากภาพรวมนี้ จะเห็นว่า การลงทุนใน stock คือ ตัวเลือกที่อยู่ระหว่างกลางๆ ในแง่ของความเสี่ยงเมื่อเทียบกับอนุพันธ์ แต่ให้โอกาสในการสร้างผลตอบแทนที่ดีกว่าเงินฝากและตราสารหนี้อย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะในระยะยาวครับ
พลังมหัศจรรย์ของผลตอบแทนทบต้นในโลกของ stock
เคยได้ยินคำว่า “พลังดอกเบี้ยทบต้น” ไหมครับ? คือการที่ดอกเบี้ยที่เราได้มา ไม่ถูกถอนออกไป แต่กลับเอาไปรวมกับเงินต้น แล้วเงินก้อนใหม่ที่ใหญ่ขึ้นนี้ก็จะสร้างดอกเบี้ยที่มากขึ้นไปอีก เหมือนก้อนหิมะที่กลิ้งลงเขาแล้วใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ
ในโลกของการลงทุน stock คือ เครื่องมือที่ทรงพลังมากในการสร้าง “ผลตอบแทนทบต้น” ครับ จากข้อมูลในคอร์สออนไลน์ก่อนลงทุนหุ้นแนว VI เราได้เรียนรู้เรื่อง “เลขมหัศจรรย์ 72” มันคือตัวเลขที่ใช้ประมาณการว่า ถ้าเราลงทุนได้ผลตอบแทนคงที่ในอัตราหนึ่ง จะใช้เวลากี่ปีเงินลงทุนของเราจะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า วิธีคำนวณง่ายๆ คือ เอา 72 หารด้วยอัตราผลตอบแทนที่เราคาดหวัง
* ตัวอย่าง: ถ้าเราคาดหวังผลตอบแทนจากการลงทุนในหุ้นปีละ 12% (ซึ่งถือว่าสูงและมาพร้อมความเสี่ยงที่ต้องรับได้) ใช้เวลาประมาณ 72 / 12 = 6 ปี เงินลงทุนของเราก็จะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า
คิดดูสิครับ ถ้าคุณเริ่มลงทุนด้วยเงินก้อนหนึ่ง แล้วปล่อยให้มันเติบโตไปเรื่อยๆ ด้วยพลังของผลตอบแทนทบต้น บวกกับเงินปันผลที่เข้ามาแล้วอาจจะนำไปลงทุนต่อ เงินก้อนนั้นจะใหญ่ขึ้นมหาศาลในระยะเวลาที่ยาวนานพอ พลังนี้แหละครับ ที่ทำให้นักลงทุนระยะยาวหลายคนประสบความสำเร็จได้
แต่จำไว้ว่า ผลตอบแทนที่สูง มักจะมาพร้อมกับความเสี่ยงที่สูงขึ้นเสมอครับ การคาดหวังผลตอบแทนที่สูงเกินจริง หรือการไม่เข้าใจความเสี่ยง อาจทำให้ผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามที่หวังได้
ความผันผวนและความเสี่ยง: ด้านมืดที่ต้องยอมรับของตลาดหุ้น
ก่อนจะกระโดดเข้าสู่ตลาด stock คือ สนามที่มีการเคลื่อนไหวขึ้นลงตลอดเวลาครับ ตลาดหุ้นมันไม่ได้วิ่งขึ้นเป็นเส้นตรงตลอดนะครับ บางทีก็มีขาลง มีช่วงที่ตลาดตกหนักๆ เหมือนเจอพายุ ซึ่งเราเรียกภาวะนี้ว่า “ความผันผวน” ครับ
ความผันผวนนี้เกิดจากหลายปัจจัยมากๆ ครับ ทั้งจากผลประกอบการของบริษัทเอง ข่าวสารในประเทศ ข่าวสารต่างประเทศ นโยบายรัฐบาล และที่สำคัญคือ “ภาวะเศรษฐกิจ” ครับ จากข้อมูลในอดีต (เช่น จาก SET หรือ TradingView) เราจะเห็นว่า ตลาดหุ้นมีช่วงที่ตกต่ำอย่างรุนแรง เช่น ในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจต่างๆ
คุณอาจจะเคยได้ยินคำว่า “วิกฤตต้มยำกุ้ง” ในปี 2540 หรือ “วิกฤตแฮมเบอร์เกอร์” ในปี 2551 (2008) ซึ่งช่วงนั้นตลาดหุ้นทั่วโลกและตลาดหุ้นไทยก็ได้รับผลกระทบอย่างหนักครับ ราคาหุ้นหลายตัวตกลงไปมาก แต่ในทุกวิกฤตก็มีโอกาสซ่อนอยู่เสมอสำหรับคนที่มองเห็นและเตรียมพร้อมครับ
สิ่งที่สำคัญคือ ในโลกของ stock คือ โลกที่เราต้องยอมรับความผันผวนให้ได้ และต้องเข้าใจว่า ราคาหุ้นอาจไม่สะท้อนมูลค่าที่แท้จริงของกิจการในระยะสั้นเสมอไป แต่อาจถูกขับเคลื่อนด้วยอารมณ์ตลาด หรือข่าวสารต่างๆ นักลงทุนที่ดีจึงต้องเตรียมตัวให้พร้อม ทั้งในด้านความรู้ การวิเคราะห์พื้นฐานของบริษัท และการทำความเข้าใจภาพรวมเศรษฐกิจ
คุณเป็นนักลงทุนแบบไหน? นักลงทุน vs. นักเก็งกำไร
เมื่อพูดถึงคนที่เข้ามาในตลาด stock คือ สนามที่มีผู้เล่นหลากหลายแบบครับ แต่หลักๆ แล้ว แบ่งได้เป็นสองกลุ่มใหญ่ๆ ตามแนวคิดและเป้าหมาย จากข้อมูลในคอร์สออนไลน์ก่อนลงทุนหุ้นแนว VI:
1. นักลงทุน (Investor): กลุ่มนี้มองการลงทุนในหุ้นเหมือนการ “ร่วมเป็นเจ้าของกิจการ” จริงๆ ครับ พวกเขาจะเน้นลงทุนในระยะยาว ไม่สนใจความผันผวนในระยะสั้นมากนัก หัวใจหลักคือการวิเคราะห์ “ปัจจัยพื้นฐาน” ของบริษัท ดูว่าบริษัทมีธุรกิจที่ดีไหม กำไรเติบโตไหม ผู้บริหารเก่งไหม หนี้สินเยอะไปหรือเปล่า เหมือนเรากำลังจะเข้าไปถือหุ้นร้านขนมปัง เราก็จะดูว่าร้านนี้ทำเลดีไหม ขนมอร่อยคนติดใจหรือเปล่า คู่แข่งเยอะไหมนั่นแหละครับ พวกเขาชอบซื้อหุ้นตอนที่ราคา “ถูกกว่ามูลค่าที่แท้จริง” ครับ
2. นักเก็งกำไร (Trader): กลุ่มนี้ไม่ได้เน้นความเป็นเจ้าของในระยะยาวครับ แต่เน้นการทำกำไรจาก “การเคลื่อนไหวของราคา” ในระยะเวลาอันสั้น อาจจะเป็นวัน สัปดาห์ หรือเดือน พวกเขาจะดูที่ “กราฟราคา” และ “พฤติกรรมราคา” ในอดีต เพื่อคาดเดาแนวโน้มราคาในอนาคต และหาจังหวะซื้อขายทำกำไร พวกเขาจะใช้เครื่องมือทางเทคนิคต่างๆ เพื่อช่วยในการตัดสินใจซื้อขาย และที่สำคัญคือต้อง “กล้าตัดขาดทุน” ถ้าคาดการณ์ผิดทางครับ
คุณไม่ต้องเลือกข้างไหนเป็นพิเศษนะครับ เพราะทั้งสองแบบก็สามารถทำกำไรได้ในตลาด stock คือ แหล่งรวมโอกาสที่หลากหลาย เพียงแต่คุณต้องทำความเข้าใจตัวเองก่อนว่า เป้าหมายการลงทุนของคุณคืออะไร ระยะเวลาแค่ไหน และคุณถนัดหรือสนใจการวิเคราะห์แบบไหนมากกว่า
สไตล์การลงทุนที่หลากหลาย: เลือกแบบไหนให้เหมาะกับเรา?
ต่อยอดจากประเภทนักลงทุน มาดูที่ “สไตล์” การลงทุนกันบ้างครับ ซึ่งจะเจาะลึกไปถึงวิธีการวิเคราะห์และตัดสินใจซื้อขาย จากข้อมูลในคอร์สออนไลน์ก่อนลงทุนหุ้นแนว VI เรามีสไตล์หลักๆ ให้เลือกศึกษา:
1. สไตล์เน้นปัจจัยพื้นฐาน (Value Investing หรือ VI): นี่คือสไตล์ที่ “นักลงทุน” ส่วนใหญ่ใช้กันครับ หัวใจคือการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานของบริษัทอย่างละเอียดถี่ถ้วน ไม่ว่าจะเป็นผลประกอบการ งบการเงิน แนวโน้มธุรกิจ อุตสาหกรรม คู่แข่ง และอื่นๆ อีกมากมาย เพื่อประเมิน “มูลค่าที่แท้จริง” ของหุ้นตัวนั้นๆ จากนั้นก็รอซื้อหุ้นเมื่อราคาตลาด “ต่ำกว่า” มูลค่าที่ประเมินได้ (เรียกว่าซื้อของดีราคาถูก) สไตล์นี้ต้องอาศัยความอดทนสูง ไม่หวั่นไหวกับความผันผวนของราคาในระยะสั้น มองภาพธุรกิจในระยะยาวเป็นหลัก
2. สไตล์เน้นเทคนิคอล (Technical Analysis): สไตล์นี้จะเน้นที่การวิเคราะห์ “กราฟราคา” และ “ปริมาณการซื้อขาย” เป็นหลักครับ พวกเขาเชื่อว่า ข้อมูลทุกอย่าง ทั้งผลประกอบการ ข่าวสาร หรือแม้แต่อารมณ์ตลาด ได้สะท้อนออกมาในรูปของราคาแล้ว การดูกราฟจึงเป็นการวิเคราะห์ “พฤติกรรม” ของตลาดในอดีต เพื่อคาดการณ์แนวโน้มในอนาคต พวกเขาจะใช้เครื่องมือวิเคราะห์ทางเทคนิคต่างๆ (เรียกว่า Indicator) มาช่วยในการตัดสินใจซื้อขาย สไตล์นี้เหมาะกับคนที่ชอบการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติ การดูรูปแบบกราฟ และสามารถตัดสินใจซื้อขายได้อย่างรวดเร็ว
3. สไตล์แบบผสมผสาน (Hybrid): อย่างชื่อบอกครับ คือการนำเอาข้อดีของทั้งสองสไตล์มารวมกัน อาจจะใช้การวิเคราะห์ปัจจัยพื้นฐานเพื่อคัดเลือกบริษัทที่ดี มีอนาคตก่อน จากนั้นจึงใช้เครื่องมือทางเทคนิคมาช่วยหา “จังหวะ” ในการเข้าซื้อหรือขายหุ้น เพื่อให้ได้ราคาที่ดีที่สุด สไตล์นี้มีความยืดหยุ่นสูง แต่ก็ต้องมีความเข้าใจทั้งสองแบบในระดับหนึ่งครับ
สำหรับมือใหม่ที่เพิ่งเริ่มทำความรู้จักว่า stock คือ อะไร และอยากจะลองก้าวเข้ามาในตลาดนี้ คำแนะนำคือ อาจจะลองศึกษาและเลือกสไตล์ที่สนใจเพียงสไตล์เดียวก่อน เพื่อทำความเข้าใจและฝึกฝนให้เชี่ยวชาญ เมื่อมีประสบการณ์มากขึ้น ค่อยพิจารณาผสมผสานสไตล์ต่างๆ ในภายหลังครับ
Stock กับ Share: ต่างกันนิดหน่อย แต่ใช้แทนกันได้บ่อยๆ
บางทีคุณอาจจะเคยได้ยินคำว่า “Share” ด้วย แล้วมันต่างจาก “Stock” ยังไงล่ะ? จากบทความสอนเทรดที่ผมเคยเจอมา ความแตกต่างมันค่อนข้างน้อยมากในบริบทการใช้งานทั่วไปในโลกของ stock คือ
* Stock: มักจะใช้ในความหมายกว้างๆ ครับ หมายถึง “หุ้น” โดยรวม ความเป็นเจ้าของในบริษัท สิทธิในการรับผลประโยชน์ต่างๆ ที่มากับการเป็นเจ้าของหุ้น
* Share: มักจะหมายถึง “หน่วยย่อย” ของ Stock ครับ หมายถึง “จำนวนหุ้น” ที่เราถือครองอยู่ เป็นสัดส่วนความเป็นเจ้าของที่ชัดเจน เป็นตัวเลขที่เรานับได้ เช่น “ฉันถือหุ้นอยู่ 1,000 Shares”
ลองนึกภาพเค้กนะครับ Stock คือ เค้กทั้งก้อน ความเป็นเจ้าของทั้งหมด ส่วน Share คือ เค้กชิ้นเล็กๆ ที่เราถืออยู่ในมือ ซึ่งนับเป็นชิ้นได้ (1 ชิ้น, 2 ชิ้น…) ส่วนคำว่า Stake มักจะหมายถึง “สัดส่วน” หรือเปอร์เซ็นต์ของความเป็นเจ้าของทั้งหมดที่เราถืออยู่ เช่น “ฉันถือหุ้น 5% ของบริษัทนี้” ซึ่งก็มาจากจำนวน Shares ที่เราถือเทียบกับจำนวนหุ้นทั้งหมดนั่นเองครับ
ในทางปฏิบัติ เวลาคุยกันเรื่องการลงทุนใน stock คือ อะไร คนมักจะใช้คำว่า Stock และ Share สลับกันไปมาได้โดยที่ความหมายไม่ผิดเพี้ยนมากนักครับ เพียงแต่ Share จะเน้นไปที่จำนวนหน่วยหุ้นที่เราถือมากกว่า
หุ้นมีกี่ประเภท? รู้ไว้เลือกถูกตัว
หุ้นไม่ได้มีแค่แบบเดียวโดดๆ นะครับ มันมีการแบ่งประเภทที่หลากหลายตามลักษณะต่างๆ ซึ่งการรู้ประเภทหุ้นก็ช่วยให้เราเลือกหุ้นได้เหมาะสมกับเป้าหมายและสไตล์การลงทุนของเรามากขึ้นครับ จากข้อมูลใน Wikipedia และบทความสอนเทรดต่างๆ หุ้นแบ่งได้หลายแบบ เช่น:
* หุ้นสามัญ (Common Stock): เป็นหุ้นพื้นฐานทั่วไปครับ ให้สิทธิออกเสียงในการประชุมผู้ถือหุ้น (1 หุ้น = 1 เสียง) และมีสิทธิได้รับเงินปันผลตามผลประกอบการของบริษัท
* หุ้นบุริมสิทธิ (Preferred Stock): หุ้นประเภทนี้จะให้สิทธิพิเศษบางอย่างเหนือหุ้นสามัญครับ เช่น มีสิทธิได้รับเงินปันผลก่อนหุ้นสามัญ และมีสิทธิในทรัพย์สินของบริษัทก่อนหุ้นสามัญในกรณีที่บริษัทเลิกกิจการ แต่ ข้อจำกัดคือ โดยทั่วไปจะ ไม่มีสิทธิออกเสียง ในที่ประชุมผู้ถือหุ้น
* หุ้นบลูชิป (Blue-chip Stock): เป็นหุ้นของบริษัทขนาดใหญ่ มีชื่อเสียง มีความมั่นคง มีผลประกอบการที่ดีสม่ำเสมอ มักจะเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมนั้นๆ เช่น ปตท. ธนาคารกรุงเทพ หรือ AOT หุ้นพวกนี้มักจะได้รับความสนใจจากนักลงทุนจำนวนมาก และมีความผันผวนน้อยกว่าหุ้นขนาดเล็ก
* หุ้นเติบโต (Growth Stock): หุ้นของบริษัทที่มีแนวโน้มการเติบโตของรายได้และกำไรสูงกว่าค่าเฉลี่ยของอุตสาหกรรม มักจะเป็นบริษัทที่อยู่ในช่วงขยายธุรกิจ ต้องการเงินทุนไปลงทุนต่อ จึงอาจจะไม่ค่อยจ่ายเงินปันผล หรือจ่ายในอัตราที่ต่ำ แต่นักลงทุนคาดหวังกำไรจาก “ส่วนต่างราคา” ที่จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วตามการเติบโตของบริษัท
* หุ้นคุณค่า (Value Stock): หุ้นที่นักลงทุนเชื่อว่า “มีราคาตลาดต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง” ที่ควรจะเป็น อาจจะเป็นบริษัทที่ดี แต่ตลาดมองข้าม หรือกำลังมีปัญหาชั่วคราว นักลงทุนสไตล์ VI มักจะมองหาหุ้นประเภทนี้ครับ ซื้อตอนที่คนอื่นไม่สนใจ แล้วรอให้ราคาปรับตัวขึ้นไปสู่มูลค่าที่แท้จริง
* หุ้นวัฏจักร (Cyclical Stock): หุ้นที่ผลประกอบการและราคาขึ้นลงตามภาวะเศรษฐกิจอย่างชัดเจน เช่น หุ้นกลุ่มอสังหาริมทรัพย์ วัสดุก่อสร้าง รถยนต์ เมื่อเศรษฐกิจดี คนมีกำลังซื้อ หุ้นพวกนี้ก็มักจะดีตาม แต่พอเศรษฐกิจชะลอตัว หุ้นกลุ่มนี้ก็จะได้รับผลกระทบ
* หุ้นป้องกันความเสี่ยง (Defensive Stock): หุ้นของบริษัทที่ไม่ค่อยผันผวนตามภาวะเศรษฐกิจ มักจะเป็นสินค้าหรือบริการที่เราต้องใช้ในชีวิตประจำวันไม่ว่าเศรษฐกิจจะเป็นอย่างไร เช่น หุ้นกลุ่มโรงพยาบาล สาธารณูปโภค (น้ำ ไฟ) หรืออาหาร พวกนี้มักจะให้เงินปันผลสม่ำเสมอ และราคาไม่ตกแรงเท่าหุ้นวัฏจักรในช่วงเศรษฐกิจไม่ดี
* หุ้นขนาดใหญ่ (Large-cap Stock), ขนาดกลาง (Mid-cap Stock), ขนาดเล็ก (Small-cap Stock): การแบ่งประเภทตามมูลค่าตลาด (Market Cap) ของบริษัท ซึ่งคือ ราคาหุ้นคูณด้วยจำนวนหุ้นทั้งหมดที่ออกจำหน่าย หุ้นขนาดใหญ่มักจะมั่นคงกว่าแต่โตช้ากว่า หุ้นขนาดเล็กอาจจะโตเร็วแต่ก็เสี่ยงกว่า
นอกจากนี้ยังมีหุ้นประเภทอื่นๆ อีกเล็กน้อย เช่น หุ้นทุนซื้อคืน (Treasury Stock) ซึ่งเป็นหุ้นของบริษัทที่บริษัทซื้อกลับคืนมาจากผู้ถือหุ้น อาจจะเพื่อบริหารสภาพคล่อง หรือเมื่อผู้บริหารเห็นว่าราคาหุ้นต่ำกว่ามูลค่าจริง จากคำศัพท์ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
การเข้าใจประเภทของ stock คือ การที่เรามีเครื่องมืออีกชิ้นในการพิจารณาว่า เราควรจะเลือกหุ้นแบบไหนเข้ามาอยู่ในพอร์ตการลงทุนของเรา เพื่อให้เหมาะสมกับเป้าหมาย ความเสี่ยง และสไตล์การลงทุนของเราครับ
สรุปและก้าวต่อไปในโลกของหุ้น
มาถึงตรงนี้ หวังว่าคุณคงจะพอเห็นภาพรวมแล้วนะครับว่า stock คือ อะไร มันคือการที่เราได้เข้าไปเป็นเจ้าของส่วนหนึ่งของธุรกิจ การลงทุนในหุ้นมีโอกาสให้ผลตอบแทนที่ดี ทั้งจากเงินปันผลและส่วนต่างราคา ซึ่งสูงกว่าการฝากเงินหรือลงทุนในตราสารหนี้ แต่อย่าลืมนะครับว่า โอกาสที่สูงขึ้น ย่อมมาพร้อมกับความเสี่ยงที่สูงขึ้นเช่นกัน ตลาดหุ้นมีความผันผวน มีขึ้นมีลงเป็นเรื่องปกติ
การลงทุนใน stock คือ การเดินทางที่ต้องใช้ความรู้ ความเข้าใจ และความอดทน ไม่ว่าคุณจะเป็น “นักลงทุน” ที่เน้นมองหา “หุ้นคุณค่า” หรือเป็น “นักเก็งกำไร” ที่ชอบ “กราฟเทคนิค” หรือจะผสมผสานทั้งสองแบบ สิ่งสำคัญที่สุดคือ การศึกษาข้อมูลให้ดี ทำความเข้าใจธุรกิจที่เราจะไปร่วมเป็นเจ้าของ และที่สำคัญที่สุดคือ “บริหารความเสี่ยง” ของเราให้ดี
สำหรับก้าวแรก หากคุณสนใจที่จะเริ่มต้นศึกษาการลงทุนใน stock คือ อะไรให้ลึกซึ้งขึ้น มีแหล่งข้อมูลมากมายให้ศึกษาครับ ทั้งจากเว็บไซต์ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย หนังสือเกี่ยวกับการลงทุน คอร์สออนไลน์ หรือแม้แต่การพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญ
คำแนะนำทิ้งท้าย (พร้อมคำเตือน!):
1. เริ่มต้นศึกษา: อย่าเพิ่งรีบนำเงินก้อนใหญ่มาลงทุนทันที ใช้เวลาทำความเข้าใจก่อนว่า stock คือ อะไร มีกลไกยังไง ผลตอบแทนและความเสี่ยงคืออะไร
2. เลือกสไตล์ที่ใช่: ลองดูว่าสไตล์การลงทุนแบบไหนที่เหมาะกับบุคลิกและเวลาที่คุณมีให้กับการลงทุน
3. บริหารความเสี่ยงสำคัญสุด: ลงทุนด้วยเงินที่คุณพร้อมจะเสียไปได้ อย่าเอาเงินที่ต้องใช้ในชีวิตประจำวัน หรือเงินก้อนสุดท้ายมาลงทุนใน stock คือ การลงทุนที่มีความเสี่ยง
4. กระจายความเสี่ยง: อย่าใส่ไข่ไว้ในตะกร้าใบเดียว การลงทุนในหุ้นหลายๆ ตัว หรือในสินทรัพย์ประเภทอื่นๆ ด้วย จะช่วยลดความเสี่ยงลงได้
⚠️ คำเตือน: การลงทุนในหลักทรัพย์มีความเสี่ยง ผู้ลงทุนควรศึกษาข้อมูลให้เข้าใจก่อนตัดสินใจลงทุนเสมอ และควรประเมินความเสี่ยงที่ตนเองรับได้ก่อนการลงทุนทุกครั้ง หากสภาพคล่องทางการเงินของคุณไม่สูงนัก การลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความผันผวนสูงอย่างหุ้น อาจจะต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ หรือเริ่มจากเงินจำนวนน้อยๆ ก่อนครับ
หวังว่าบทความนี้จะช่วยเปิดประตูสู่โลกของการลงทุนในหุ้นให้กับคุณผู้อ่านได้นะครับ ขอให้สนุกกับการเรียนรู้และเดินทางในตลาดทุนครับ!
